Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της προεδρίας του, καθώς στη Γενεύη ξεκινά σήμερα μια διπλωματική «μάχη» που θα μπορούσε να καθορίσει το μέλλον της Ουκρανίας και της Ευρώπης. Με τις διαπραγματεύσεις να διεξάγονται υπό την ασφυκτική πίεση της Ουάσιγκτον και των συμμάχων της, κάθε λέξη αποκτά τεράστιο βάρος. Το σημερινό άρθρο επιχειρεί να ξεδιπλώσει τη μεγάλη εικόνα πίσω από αυτό το διπλωματικό θρίλερ που θα κρίνει όχι μόνο τα σύνορα, αλλά και τις ισορροπίες εξουσίας στη Γηραιά Ήπειρο.
Η ατμόσφαιρα στη Γενεύη είναι φορτισμένη. Οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ, της Ουκρανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης φτάνουν με εντελώς διαφορετικές ατζέντες, αλλά με κοινό στόχο: να σταματήσει ένας πόλεμος που έχει διαλύσει ζωές και έχει αλλάξει το γεωπολιτικό τοπίο της Ευρώπης. Ο Ζελένσκι καλείται να αποφασίσει αν θα δεχθεί το αμερικανικό σχέδιο ειρήνης ή αν θα ρισκάρει την απομόνωση.
Η πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τραμπ να θέσει προθεσμία στον Ουκρανό πρόεδρο έχει προκαλέσει πολιτικό σεισμό. Το σχέδιο των 28 σημείων, που ζητά παραχώρηση εδαφών και αποκήρυξη των φιλοδοξιών ένταξης στο ΝΑΤΟ, έχει ήδη συναντήσει οργισμένες αντιδράσεις στο Κίεβο. Οι σύμμαχοι της Ευρώπης εμφανίζονται διχασμένοι: άλλοι μιλούν για μια «ρεαλιστική λύση», άλλοι για ένα διπλωματικό αδιέξοδο που μυρίζει υποχώρηση.
Το πολιτικό παρασκήνιο πίσω από τη Γενεύη
Η συμπεριφορά του Ζελένσκι τις τελευταίες μέρες δείχνει έναν ηγέτη κουρασμένο αλλά ανυποχώρητο. Η Ουκρανία έχει πληρώσει βαρύ τίμημα, και κάθε υποχώρηση μπορεί να θεωρηθεί προδοσία. Ο Ουκρανός πρόεδρος γνωρίζει ότι αν πει το «ναι» σε παραχώρηση εδαφών, θα αντιμετωπίσει έντονη εσωτερική αναταραχή.
Η παρουσία των συμβούλων εθνικής ασφάλειας από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία, φέρνει νέα πίεση στο τραπέζι. Οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να κρατήσουν μια λεπτή ισορροπία, γνωρίζοντας ότι ένα λάθος βήμα μπορεί να ανοίξει ξανά πληγές που θυμίζουν το 2014, όταν η Κριμαία πέρασε στη ρωσική κυριαρχία.
Από την άλλη πλευρά, η Ουάσιγκτον επιδιώκει ένα «win-win» σενάριο που θα επιτρέψει στον Τραμπ να εμφανιστεί ως ειρηνοποιός, χωρίς να δώσει την εικόνα μιας ήττας. Ο χρόνος πιέζει, οι επιλογές στενεύουν, και τα περιθώρια ελιγμών εξανεμίζονται.
Το σχέδιο ειρήνης που διχάζει
Ο Αμερικανός πρόεδρος παρουσίασε το σχέδιό του ως «τελευταία ευκαιρία για ειρήνη». Προτείνει ουσιαστικά έναν παγωμένο συμβιβασμό: η Ουκρανία θα διατηρήσει την ανεξαρτησία της, αλλά θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει τις διεκδικήσεις της στα ανατολικά εδάφη.
Η αντίδραση στο Κίεβο ήταν άμεση. Ο Ζελένσκι και η ομάδα του χαρακτήρισαν το σχέδιο «ασύμβατο με τη δημοκρατία και την ελευθερία». Ο πρώην υπουργός Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ, προειδοποίησε ότι η Ουκρανία δεν θα δεχθεί συμφωνία που θυσιάζει το μέλλον της για μια προσωρινή ηρεμία.
Ακόμη και μέσα στην Ουάσιγκτον, υπάρχουν φωνές που μιλούν για ένα «σχέδιο Μόσχας» μεταμφιεσμένο σε ειρήνη. Ο γερουσιαστής Άνγκους Κινγκ αποκάλυψε ότι η πρόταση μοιάζει με «λίστα επιθυμιών των Ρώσων». Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αντέδρασε έντονα, επιμένοντας πως το κείμενο αποτελεί αμερικανική πρωτοβουλία.
Η διεθνής σκηνή παίρνει θέση
Στην Ευρώπη, οι τόνοι ανεβαίνουν. Οι ηγέτες της G20 και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απέρριψαν συλλογικά το σχέδιο Τραμπ, υπογραμμίζοντας ότι χρειάζεται περισσότερη δουλειά και σεβασμός στις ευρωπαϊκές αξίες. Η Σάνα Μάριν, πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας, το χαρακτήρισε «καταστροφή για τον δημοκρατικό κόσμο», ενώ ο Γκι Φέρχοφστατ προειδοποίησε πως «η Ευρώπη πρέπει να διαλέξει μεταξύ κατευνασμού και ελευθερίας».
Αυτές οι τοποθετήσεις δείχνουν πως η επόμενη μέρα στη Γενεύη δεν θα είναι εύκολη. Αν η Ουκρανία αρνηθεί το σχέδιο, κινδυνεύει να χάσει την αμερικανική στήριξη. Αν το δεχτεί, κινδυνεύει να χάσει την ψυχή της.
Το δίλημμα Ζελένσκι
Ο Ουκρανός πρόεδρος βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δυσκολότερη επιλογή της πολιτικής του καριέρας. Αν επιλέξει τον συμβιβασμό, μπορεί να κερδίσει χρόνο και σταθερότητα. Αν επιμείνει στην αντίσταση, ρισκάρει μια παρατεταμένη σύγκρουση χωρίς εγγυήσεις νίκης.
Το βλέμμα του Ζελένσκι, όμως, παραμένει στραμμένο σε κάτι μεγαλύτερο: την αξιοπρέπεια του έθνους του. Όπως δήλωσε πριν φτάσει στη Γενεύη, «η ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη δεν είναι ειρήνη — είναι παράταση του πολέμου».
Καθώς όλα δείχνουν να οδηγούν σε μια ανατρεπτική εβδομάδα διπλωματικών εξελίξεων, η Ευρώπη κρατά την ανάσα της. Το αποτέλεσμα των συνομιλιών της Γενεύης θα καθορίσει όχι μόνο τη μοίρα της Ουκρανίας, αλλά και το μέλλον της ίδιας της παγκόσμιας τάξης.
Περιμένουμε τα σχόλιά σας 👇
