Τι είναι το Captagon, το εθιστικό ναρκωτικό που φημολογείται ότι χρησιμοποιεί η Χαμάς

Το ναρκωτικό Captagon, που συχνά μεταφέρεται λαθραία σε κράτη του Κόλπου, ήταν βασικό θέμα στις συζητήσεις για την επανένταξη της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο.

Το Captagon έχει γίνει τεράστιο θέμα στις περιφερειακές διπλωματικές συζητήσεις καθώς ορισμένες αραβικές χώρες προσπαθούν να εξομαλύνουν τις σχέσεις με τη Συρία.

Το εθιστικό διεγερτικό τύπου αμφεταμίνης που παράγεται μαζικά στη Συρία και μεταφέρθηκε λαθραία στις χώρες του Κόλπου φαινόταν να είναι ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί για τον Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ στις συνομιλίες για την αποκατάσταση της ιδιότητας μέλους της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο, καθώς τα έθνη προσπαθούσαν να περιορίσουν το παράνομο εμπόριο ναρκωτικών.

Πού εφευρέθηκε το Captagon;

Το Captagon ήταν το εμπορικό σήμα ενός ψυχοδραστικού φαρμάκου που παρήχθη τη δεκαετία του 1960 από τη γερμανική εταιρεία Degussa Pharma Gruppe. Συνταγογραφήθηκε κυρίως ως θεραπεία για τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, τη ναρκοληψία και ως διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Τα δισκία Captagon περιείχαν φαινετυλίνη, ένα συνθετικό φάρμακο της οικογένειας των φαιναιθυλαμινών, στην οποία ανήκει και η αμφεταμίνη.

Το 1986, η φαινετυλίνη συμπεριλήφθηκε στο Παράρτημα II της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τις Ψυχοτρόπες Ουσίες του 1971 και οι περισσότερες χώρες διέκοψαν τη χρήση του Captagon. 

Το Διεθνές Συμβούλιο Ελέγχου Ναρκωτικών δήλωσε το 2011 ότι καμία χώρα δεν είχε παράγει φενετυλίνη από το 2009.

Επίσημα σταμάτησε, ανεπίσημα όμως ποτέ

Καθώς σταμάτησε η επίσημη παραγωγή, ορισμένα από τα υπόλοιπα αποθέματα μεταφέρθηκαν λαθραία από την Ανατολική Ευρώπη, ιδίως τη Βουλγαρία, στη Μέση Ανατολή.

Τελικά, νέα πλαστά δισκία με την ετικέτα Captagon κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του 1990 έως τις αρχές της δεκαετίας του 2000 στη Βουλγαρία, σύμφωνα με έκθεση του 2018 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας. 

Στη συνέχεια, τα ναρκωτικά μεταφέρθηκαν λαθραία από τη χώρα από βαλκανικά και τουρκικά εγκληματικά δίκτυα στην Αραβική Χερσόνησο.

Οι αυστηρές καταστολές της παραγωγής από τις τουρκικές και βουλγαρικές αρχές, οι οποίες περιλάμβαναν το κλείσιμο 18 εργαστηρίων ως επί το πλείστον μεγάλης κλίμακας που εμπλέκονται στη σύνθεση αμφεταμίνης, οδήγησαν σε δραστική μείωση του εμπορίου από τα Βαλκάνια.

Είναι το Captagon η οικονομική σωτηρία της Συρίας;

Το 2011, μετά από μια βάναυση κυβερνητική καταστολή των διαδηλωτών κατά του Άσαντ, η Συρία βυθίστηκε στον εμφύλιο πόλεμο. Διεθνώς απομονωμένη και ταλαιπωρημένη από μάχες, η χώρα βυθίστηκε σε οικονομική κρίση.

Αν και η Δαμασκός αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη στο εμπόριο, οι παρατηρητές λένε ότι η παραγωγή και το λαθρεμπόριο του ναρκωτικού έχουν αποφέρει δισεκατομμύρια δολάρια για τον αλ Άσαντ, τους συνεργάτες και τους συμμάχους του καθώς αναζητούσαν μια οικονομική σωτηρία.

Σύμφωνα με έκθεση του Ινστιτούτου New Lines , η συριακή κυβέρνηση χρησιμοποιεί «τοπικές δομές συμμαχίας με άλλες ένοπλες ομάδες όπως η Χεζμπολάχ για τεχνική και υλικοτεχνική υποστήριξη στην παραγωγή και διακίνηση του Captagon».

Οι ειδικοί λένε ότι το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής Captagon βρίσκεται τώρα στη Συρία, με κύριο προορισμό τις πλούσιες χώρες του Κόλπου.

Τι κάνουν για αυτό η Ιορδανία και τα κράτη του Κόλπου;

Από πέρυσι, οι χώρες που διέθεταν μεγάλες ποσότητες Captagon από τα σύνορά τους έχουν εντείνει τις προσπάθειες για τον περιορισμό της ροής από τη Συρία.

Τον Φεβρουάριο του 2022, ο στρατός της Ιορδανίας είπε ότι είχε σκοτώσει 30 λαθρέμπορους από την αρχή του έτους και απέτρεψε τις προσπάθειες λαθραίας εισαγωγής 16 εκατομμυρίων χαπιών Captagon στο βασίλειο από τη Συρία – ξεπερνώντας ολόκληρο τον όγκο που κατασχέθηκε το 2021.

Στα τέλη Αυγούστου 2022, οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας πραγματοποίησαν τη μεγαλύτερη κατάσχεσή τους καθώς ανακάλυψαν 46 εκατομμύρια χάπια αμφεταμίνης που διακινούνταν λαθραία κρυμμένα σε ένα φορτίο αλεύρου.

Εκπρόσωπος της Γενικής Διεύθυνσης Ελέγχου Ναρκωτικών του Σουάντι είπε ότι ήταν η «μεγαλύτερη επιχείρηση του είδους της για λαθρεμπόριο αυτής της ποσότητας ναρκωτικών στο Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας σε μία επιχείρηση».

Τον Φεβρουάριο του 2023, ένας άνδρας συνελήφθη στο αεροδρόμιο του Άμπου Ντάμπι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αφού προσπάθησε να περάσει λαθραία 4,5 εκατομμύρια δισκία Captagon σε κουτιά με πράσινα φασόλια.

Τι κάνει ο υπόλοιπος κόσμος;

Αν και το φάρμακο είναι σχετικά άγνωστο εκτός της Μέσης Ανατολής, χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την παραγωγή του στη Συρία.

Και οι δύο χώρες επέβαλαν νέες κυρώσεις σε Σύρους που συνδέονται με το εμπόριο φέτος. Μια δήλωση της βρετανικής κυβέρνησης ανέφερε ότι το 80 τοις εκατό του παγκόσμιου Captagon παράγεται στη Συρία και αποτελεί «οικονομική σανίδα σωτηρίας» για το καθεστώς του αλ Άσαντ «αξίας περίπου 3 φορές από το συνδυασμένο εμπόριο των μεξικανικών καρτέλ».

Ανέφερε επίσης ότι η Χεζμπολάχ και άλλες πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν διευκολύνουν τη βιομηχανία «και με τον τρόπο αυτό τροφοδοτούν την περιφερειακή αστάθεια και δημιουργώντας μια αυξανόμενη κρίση εθισμού σε ολόκληρη την περιοχή».

Τον Δεκέμβριο του 2022, οι ΗΠΑ εισήγαγαν επίσης τον νόμο Captagon, ο οποίος εξουσιοδοτεί τις αμερικανικές υπηρεσίες να στοχεύουν το παράνομο εμπόριο εν μέσω φόβων ότι το ναρκωτικό θα μπορούσε να εμφανιστεί στις ακτές των ΗΠΑ.

Το ναρκωτικό αυτό γνωστό ως η «κοκαΐνη των φτωχών» χρησιμοποιείται απο την Χαμάς, αφού μπορεί να κρατήσει σε διέγερση για πολύ ώρα, κόβει την όρεξη και τον ύπνο αλλά «επιτρέπει» κιόλας να μην νιώθουν τίποτα.

Το Captagon είναι εξαιρετικά εθιστικό, εύκολο στην παρασκευή και πάρα πολύ φτηνό αφού κοστίζει μόλις ένα με δύο δολάρια το χάπι στις φτωχές χώρες.

Πώς το Captagon επανάφερε τη Συρία στον Αραβικό Σύνδεσμο;

Η επιθυμία των μελών του Αραβικού Συνδέσμου να σταματήσουν την παραγωγή και το εμπόριο του Captagon από τη Συρία φαίνεται να ήταν ένα κρίσιμο στοιχείο διαπραγμάτευσης για τη Δαμασκό.

Ένας Ιορδανός αξιωματούχος στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των Αράβων την 1η Μαΐου είπε ότι η Συρία θα πρέπει να δείξει ότι είναι σοβαρή για την επίτευξη πολιτικής λύσης, επειδή αυτή θα ήταν προϋπόθεση για να ασκήσει πίεση για την άρση των δυτικών κυρώσεων, ένα κρίσιμο βήμα για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης στη Συρία .

Η Σαουδική Αραβία, η οποία παραμένει η μεγαλύτερη αγορά για το φάρμακο, αναζήτησε επίσης διαβεβαιώσεις καθώς συζητούσε την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Δαμασκό.

Το βασίλειο υποστήριξε ομάδες ανταρτών που πολεμούσαν τις κυβερνητικές δυνάμεις στα πρώτα χρόνια του πολέμου. Όμως, πιο πρόσφατα, έδειξε την επιθυμία να αμβλύνει τις σχέσεις ως μέρος μιας ευρύτερης αλλαγής στην περιφερειακή διπλωματία, συμπεριλαμβανομένης μιας προσέγγισης με το Ιράν.

Μετά τη συνάντηση στο Αμμάν, οι υπουργοί Εξωτερικών της Αιγύπτου, του Ιράκ, της Ιορδανίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Συρίας δήλωσαν ότι η Δαμασκός συμφώνησε να «λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να σταματήσει το λαθρεμπόριο στα σύνορα με την Ιορδανία και το Ιράκ».

Πως σκοτώθηκε ο βασιλιάς των ναρκωτικών στη Συρία;

Οι υπουργοί Εξωτερικών του Αραβικού Συνδέσμου των 22 εθνών ψήφισαν την Κυριακή υπέρ της επιστροφής της Συρίας σε συνάντηση στο Κάιρο.

Μόλις μια μέρα αργότερα, ο Marai al-Ramthan , ένας ύποπτος Σύριος λαθρέμπορος ναρκωτικών, και η οικογένειά του σκοτώθηκαν σε αεροπορική επιδρομή στη νότια Συρία, μια επίθεση που αποδίδεται στην Ιορδανία, σύμφωνα με έναν παρατηρητή πολέμου.

Ο Al-Ramthan θεωρήθηκε «ο πιο σημαντικός διακινητής ναρκωτικών στην περιοχή και ο νούμερο ένα λαθρέμπορος ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένου του Captagon, στην Ιορδανία», δήλωσε το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (SOHR) που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο.