Πρωτότοκα παιδιά: Πιο έξυπνα ή απλά πιο τυχερά;

Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου έρχεται να ρίξει φως σε μια παλιά διαμάχη: είναι τα πρωτότοκα παιδιά όντως πιο έξυπνα από τα αδέρφια τους; Η απάντηση, όπως συμβαίνει συχνά, δεν είναι απλή.

Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία βασίστηκε σε δεδομένα από 5.000 παιδιά, τα πρωτότοκα όντως τείνουν να έχουν υψηλότερες βαθμολογίες σε τεστ IQ. Αυτό, οι ερευνητές το αποδίδουν στο γεγονός ότι λαμβάνουν περισσότερη “νοητική διέγερση” κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.

Πού οφείλεται η πιθανή διαφορά νοημοσύνης;

Πώς συμβαίνει αυτό;

• Περισσότερη ατομική προσοχή: Ως πρώτα παιδιά, λαμβάνουν ασύγκριτα περισσότερη ατομική προσοχή από τους γονείς τους, οι οποίοι έχουν περισσότερο χρόνο και ενέργεια να τους αφιερώσουν.
• Πιο πλούσιο λεξιλόγιο: Έρευνες έχουν δείξει ότι οι γονείς τείνουν να μιλούν περισσότερο στα πρωτότοκα, γεγονός που συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός πλουσιότερου λεξιλογίου.
• Πιο ρόλος “μικρού γονέα”: Συχνά, τα πρωτότοκα καλούνται να αναλάβουν ρόλο “μικρού γονέα” προς τα αδέρφια τους, γεγονός που ωφελεί την ανάπτυξη των νοητικών τους δεξιοτήτων.

Πρέπει όμως να βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα;

Πριν σπεύσουμε να στεφανώσουμε τα πρωτότοκα με δάφνες ευφυΐας, ας λάβουμε υπόψη και κάποιες άλλες παραμέτρους:

• Γενετικοί παράγοντες: Η νοημοσύνη δεν είναι αποκλειστικά προϊόν περιβάλλοντος. Ο γενετικός κώδικας παίζει σημαντικό ρόλο, και είναι πιθανό τα πρωτότοκα να κληρονομούν γονίδια που σχετίζονται με υψηλότερο IQ.
• Σειρά γέννησης: Η έρευνα έδειξε μεν διαφορά στα IQ, αλλά όχι και στα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης.
• Μέγεθος οικογένειας: Η διαφορά στα IQ αμβλύνεται σε οικογένειες με πολλά παιδιά.

Συμπέρασμα:

Είναι αλήθεια ότι τα πρωτότοκα παιδιά τείνουν να έχουν υψηλότερες βαθμολογίες IQ. Αυτό οφείλεται πιθανότατα σε συνδυασμό παραγόντων, όπως η αυξημένη ατομική προσοχή, η πλούσια λεκτική αλληλεπίδραση και ο ρόλος “μικρού γονέα”.

Ωστόσο, η νοημοσύνη είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο με πολλαπλές αιτίες. Πρέπει να αποφεύγουμε τις γενικεύσεις και να λαμβάνουμε υπόψη όλα τα δεδομένα, πριν καταλήξουμε σε συμπεράσματα.